Prowansja to region w południowo-wschodniej Francji, który od wieków zachwyca swoim niepowtarzalnym urokiem. Słynie z malowniczych krajobrazów, średniowiecznej architektury, bogatej historii oraz kultury. Lawendowe pola, gaje oliwne, winnice i urokliwe miasteczka przyciągają turystów z całego świata. Odkryjmy razem najpiękniejsze miasta Prowansji, które zachwycają swoją autentycznością, architekturą i atmosferą typową dla południa Francji.
Charakterystyka Prowansji – regionu pełnego uroku
Prowansja to historyczna i kulturowa kraina położona między Rodanem a Alpami, sięgająca aż do wybrzeża Morza Śródziemnego. Region ten cechuje się wyjątkowym klimatem śródziemnomorskim, który sprzyja uprawie winorośli, oliwek i lawendy – roślin będących symbolami tego magicznego zakątka Francji.
Prowansja administracyjnie stanowi część regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże (Provence-Alpes-Côte d’Azur), który powstał w wyniku reform administracyjnych we Francji.
Miasta prowansalskie wyróżniają się charakterystyczną architekturą – kamiennymi budowlami w ciepłych odcieniach ochry i terakoty, wąskimi brukowanymi uliczkami, placami z fontannami oraz kolorowymi okiennicami. Niepowtarzalny charakter regionu inspirował wielu wybitnych artystów, w tym Van Gogha, Cézanne’a czy Picassa, którzy uwieczniali prowansalskie krajobrazy w swoich nieśmiertelnych dziełach, uchwycając to szczególne prowansalskie światło, którego nie można doświadczyć nigdzie indziej.
Aix-en-Provence – eleganckie miasto uniwersyteckie
Aix-en-Provence, często nazywane po prostu Aix, to jedno z najbardziej eleganckich miast Prowansji. Założone przez Rzymian w 123 r. p.n.e. jako Aquae Sextiae (od licznych źródeł termalnych), dziś zachwyca swoją arystokratyczną atmosferą i wyrafinowaną kulturą.
Sercem miasta jest reprezentacyjna aleja Cours Mirabeau, obsadzona majestatycznymi platanami, z licznymi kawiarniami i fontannami, gdzie mieszkańcy i turyści delektują się prowansalskim stylem życia. Najbardziej znana to Fontanna Czterech Delfinów (La Fontaine des Quatre Dauphins). W starym mieście (Vieil Aix) można podziwiać XVII i XVIII-wieczne rezydencje, katedrę Saint-Sauveur z jej romańsko-gotyckim charakterem oraz liczne muzea, w tym Muzeum Granet z kolekcją dzieł Cézanne’a, który urodził się i tworzył właśnie w Aix.
Miasto słynie również z tętniących życiem targów – szczególnie targu kwiatowego oraz prowansalskiego, gdzie można kupić lokalne produkty, aromatyczne zioła i lawendę. Jako prężny ośrodek uniwersytecki, Aix pulsuje życiem kulturalnym i studenckim, oferując liczne festiwale, w tym prestiżowy Festiwal Muzyki Operowej, który przyciąga melomanów z całego świata.
Avignon – miasto papieży
Avignon to miasto o niezwykłej historii, znane przede wszystkim jako siedziba papieży w XIV wieku. Dominującym elementem krajobrazu miejskiego jest monumentalny Pałac Papieski (Palais des Papes) – największa gotycka budowla w Europie, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, która swoim majestatem przypomina o czasach, gdy miasto było centrum chrześcijańskiego świata.
Kolejnym charakterystycznym punktem miasta jest słynny most Saint-Bénézet, znany jako „Most Avignoński” (Pont d’Avignon), opiewany w popularnej francuskiej piosence „Sur le pont d’Avignon”. Z pierwotnej konstrukcji zachowało się tylko kilka przęseł, ale most pozostaje ikonicznym symbolem miasta i jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w Prowansji.
Avignon otaczają doskonale zachowane średniowieczne mury obronne, a w ich obrębie znajduje się urocze stare miasto z labiryntem wąskich uliczek, urokliwymi placami i licznymi kościołami. Co roku w lipcu miasto staje się kulturalną stolicą Francji dzięki prestiżowemu Festiwalowi Teatralnemu, który wypełnia każdy zakątek Avignon sztuką, muzyką i teatralnymi przedstawieniami.
Arles – rzymskie dziedzictwo i inspiracja Van Gogha
Arles to miasto o niezwykle bogatej historii, sięgającej czasów starożytnego Rzymu. To właśnie tutaj zachowały się jedne z najlepiej zachowanych rzymskich zabytków we Francji, w tym imponujący amfiteatr z I wieku n.e., który może pomieścić ponad 20 000 widzów i nadal służy jako arena dla tradycyjnych walk byków i rozmaitych wydarzeń kulturalnych.
Miasto zyskało również światową sławę dzięki Vincentowi van Goghowi, który spędził tu ponad rok (1888-1889) i stworzył ponad 300 obrazów i rysunków w okresie niezwykłej artystycznej płodności. Choć w Arles nie zachowały się oryginalne dzieła mistrza, można odwiedzić miejsca, które artysta uwiecznił na swoich płótnach, w tym lokalizację „Żółtego Domu” (obecnie nieistniejącego) czy Café de la Nuit, które rozpozna każdy miłośnik sztuki.
Warto zobaczyć również romański kościół Saint-Trophime z imponującym portalem przedstawiającym sceny Sądu Ostatecznego oraz pozostałości rzymskich term Konstantyna. Arles słynie także z barwnych tradycyjnych festiwali i korridy, które odbywają się w rzymskim amfiteatrze, podkreślając silne związki miasta z kulturą hiszpańską i jego wyjątkową pozycję na kulturalnej mapie Prowansji.
Gordes – perła na wzgórzu
Gordes to jedno z najpiękniejszych miasteczek Prowansji, malowniczo położone na zboczu wzgórza w masywie Luberon. Zbudowane z lokalnego kamienia wapiennego, miasteczko lśni w promieniach południowego słońca, tworząc niezapomniany, niemal nierealny widok dla podróżnych zbliżających się do niego wijącą się drogą.
Wąskie, kręte uliczki prowadzą do centralnego placu z majestatycznym renesansowym zamkiem (Château de Gordes), który obecnie mieści muzeum sztuki współczesnej. Z tarasu widokowego rozciąga się zapierająca dech panorama na dolinę i okoliczne wioski tonące w morzu winnic i gajów oliwnych. W pobliżu Gordes znajduje się opactwo Sénanque – średniowieczny klasztor cysterski otoczony fioletowymi polami lawendy, który stanowi jeden z najbardziej ikonicznych i fotografowanych widoków całej Prowansji.
Miasteczko przyciąga artystów i rzemieślników, którzy otwierają tu swoje galerie i warsztaty, tworząc wyjątkową atmosferę kreatywności. Warto odwiedzić również Village des Bories – fascynujący skansen kamiennych domów o charakterystycznym, stożkowatym kształcie, będących przykładem tradycyjnej architektury prowansalskiej, sięgającej korzeniami czasów prehistorycznych.
Roussillon – miasto ochry
Roussillon wyróżnia się spośród innych prowansalskich miasteczek swoją intensywnie czerwoną, pomarańczową i żółtą kolorystyką. Te niezwykłe, żywe barwy pochodzą z naturalnych złóż ochry, które były eksploatowane w okolicy przez wieki i stanowiły podstawę lokalnej gospodarki.
Spacerując krętymi uliczkami Roussillon, można podziwiać domy w ciepłych, ochrowych odcieniach, które spektakularnie kontrastują z intensywnym błękitem prowansalskiego nieba i soczystą zielenią okolicznych lasów. Obowiązkowym punktem wizyty jest Ścieżka Ochry (Le Sentier des Ocres) – malownicza trasa prowadząca przez dawne kamieniołomy, gdzie można podziwiać fantastyczne formacje skalne w kilkudziesięciu odcieniach czerwieni, żółci i pomarańczy, przypominające księżycowy krajobraz.
Miasteczko nieodparcie przyciąga artystów zafascynowanych jego niezwykłymi kolorami i światłem. W lokalnych galeriach można podziwiać i kupić oryginalne dzieła inspirowane ochrowym krajobrazem. Z głównego placu rozciąga się zapierająca dech w piersiach panorama na masyw Luberon i okoliczne doliny, szczególnie spektakularna o zachodzie słońca, gdy ostatnie promienie rozświetlają ochrowe ściany budynków.
Inne urokliwe miasta Prowansji
Poza wymienionymi perłami, Prowansja oferuje wiele innych urokliwych miejscowości wartych odkrycia:
- Saint-Rémy-de-Provence – eleganckie miasto, w którym Vincent van Gogh spędził rok w sanatorium i stworzył wiele swoich słynnych dzieł. Zachwyca rzymskimi ruinami Glanum i renesansowymi zabytkami, a także tętniącymi życiem targowiskami.
- Moustiers-Sainte-Marie – położone dramatycznie między dwiema skalnymi ścianami miasteczko słynie z produkcji fajansowej ceramiki o charakterystycznych wzorach oraz malowniczego położenia u wrót spektakularnego Wielkiego Kanionu Verdon.
- Les Baux-de-Provence – średniowieczna wioska na skalnym wzgórzu z ruinami potężnego zamku, oferująca spektakularne widoki na dolinę. Miejsce to słynie również z nowoczesnej atrakcji – Carrières de Lumières, gdzie w dawnym kamieniołomie wyświetlane są multimedialne projekcje dzieł sztuki.
- Cassis – urocze miasteczko portowe niedaleko Marsylii, słynące z białych klifów (Calanques) i produkcji wyśmienitego białego wina. Jego kolorowy port z restauracjami serwującymi świeże owoce morza stanowi idealne miejsce na relaksujący posiłek z widokiem na Morze Śródziemne.
Prowansja to region, który zachwyca różnorodnością – od monumentalnych zabytków rzymskich, przez średniowieczne miasteczka, po malownicze wioski zawieszone na zboczach wzgórz. Każde z miast ma swoją unikalną historię i charakter, ale wszystkie łączy autentyczna prowansalska atmosfera, wyjątkowe światło i intensywne kolory, które od wieków inspirują artystów i przyciągają podróżników z całego świata. Niezależnie od tego, czy wybierzesz się do tętniącego życiem Aix, historycznego Avignon, czy którejś z mniejszych miejscowości, Prowansja z pewnością skradnie twoje serce swoim niepowtarzalnym urokiem i joie de vivre.

Warto przeczytać
Malta last minute: 4 dni pełne atrakcji
Wycieczki jednodniowe z Radomia: Co warto zobaczyć w promieniu 100 km?
Wycieczki objazdowe z Łodzi po Europie: Tanie i komfortowe podróże autokarowe